MALOWANIE DZIESIĘCIOMA PALCAMI


Jest to metoda terapeutyczno-diagnostyczna, którą po raz pierwszy zastosowała Ruth F. Show. Metodę tę można stosować już od 2 roku życia. Polega ona na malowaniu farbami ale bez użycia pędzelków, tu „pędzlami” są palce dziecka, którymi w zależności od pomysłu mogą wszystko malować. Nie podajemy tu konkretnego tematu pracy, dzieci bowiem malują do muzyki, która puszczana jest w tle. Temat pracy jest więc zależny od granicy wyobraźni młodego człowieka. Po skończonej pracy, dziecko musi opowiedzieć o swoim obrazie, opowiedzieć jego treść.

Walory tej metody to:

• pomoc w pokonywaniu lęków,
• uwalnianie się od zahamowań,
• wzmacnianie wiary we własne siły,
• pobudzanie ekspresji fantastycznej oraz wartości diagnostyczne.

Znaczenie tej metody:

Znaczenie tej metody:
Bierze się pod uwagę stosunek dziecka do tworzywa, czas wykonywania zadania, element ekspresji ruchowej, zachowanie wobec kolorów. Wykorzystuje się w tej metodzie naturalną skłonność dziecka do zabawy różnymi substancjami, w tym przypadku z farbami. W praktyce stosując metodę malowania dziesięcioma palcami należy kierować się pewnym tokiem postępowania:

• zaleca się stosowanie 6 podstawowych kolorów: niebieski, czarny, czerwony, brązowy, zielony, żółty,
• farby powinny się znajdować w miseczkach swobodnie mieszczących dłonie dziecka,
• malować można na białym lub szarym papierze 55×40 cm (na stole lub sztalugach),
• malując dziecko może obchodzić stolik ze wszystkich stron (swobodny dostęp),
• w pobliżu należy umieścić miednicę z wodą i ręcznik.

Pamiętaj!

• Nie mów dziecku co ma malować.
• Nie strofuj go na każdym kroku.
• Daj mu poczucie, że swobodnie może się pobrudzić.
• Jeżeli boisz się, że dziecko za bardzo pobrudzi ci pomieszczenie rozłóż w nim folię (np. do remontów).
• Gdy dziecko skończy rysunek pochwal go i zadaj mu kilka pytań do stworzonego dzieła.

TECHNIKI I ĆWICZENIA RELAKSACYJNE

Relaksacja polega na wykonywaniu określonych ruchów rękami, nogami, tułowiem, twarzą w celu napinania i rozluźniania kolejnych grup mięśniowych, co w konsekwencji prowadzi do uspokojenia organizmu oraz panowania nad własnymi emocjami. Relaksacja jest więc drogą wyciszania, łagodzenia uczuć negatywnych. Aby relaksacja przyniosła wymierne rezultaty, należy konkretne ćwiczenia stosować codziennie o stałej porze. Do relaksacji wykorzystuje się muzykę relaksacyjną, np. szum lasu, śpiewy ptaków, ale również muzykę klasyczną oraz bajki relaksacyjne, np. do relaksacji sugestywnej. Główny nacisk podczas ćwiczeń kładziemy na: odpowiednie słownictwo, umiejętność dokładnego nazywania części ciała, pokazania ich u siebie i u innych, na fotografii lub w lustrze. W ćwiczeniach używamy spowolnionych ruchów i gestów: kołysania, głaskania, drapania. Zabawy relaksacyjne wymagają od dzieci osobistego zaangażowania, wspomagają i ćwiczą koncentrację. Umiejętność relaksacji ma wpływ na postępy w nauce, podniesienie samooceny, wiary w siebie, polepszenie pamięci i koncentracji, zwiększenie zdolności twórczych, umiejętności współpracy, serdeczności, otwartości, pozbycia się niechcianych nawyków oraz poprawę stanu zdrowia.

Cele:

• rozładowywanie napięcia psychicznego;
• rozluźnianie napięcia mięśniowego;
• panowanie nad emocjami, zachowanie równowagi emocjonalnej;
• kontrola własnych czynów i gestów;
• poznanie możliwości fizycznych własnego ciała;

Czołowi przedstawiciele metod i technik relaksacyjnych :

Jacobson, w swojej technice, stosuje sugestię- zabawę z silnego i słabego. Dziecko, leżąc wygodnie na kocu, z wyciągniętymi nogami oraz ramionami wzdłuż tułowia, wykonuje polecenia prowadzącego, np. „Zegnij prawe ramię tak, by naprężyć biceps. Jesteś silny, bardzo silny, naprężaj go mocno. A teraz jesteś słaby, rozluźnij napięte mięśnie.” Polecenia dotyczą każdej partii mięśni.

H. Wintrebert w swojej technice wyklucza sugestię, nastawiony jest na indywidualną pracę dziecka z relaksatorem, gdzie ten podaje instrukcje oraz kieruje daną częścią ciała. Relaksacja kończyć się ma całkowitym wyciszeniem podczas kilkuminutowego leżenia przy muzyce relaksacyjnej.

A. Polender w swojej metodzie wykorzystuje trening autogenny, tzn. stosowania autosugestię. Podczas ćwiczeń z dziećmi, należy wykorzystywać bajki np. o zmęczonym misiu, o zmęczonym po balu Kopciuszku itp. Relaksator opowiada bajkę, w której np. zmęczony miś jest bardzo ociężały, dzieci identyfikując się z bohaterem wykonują czynności bohatera z bajki.


DZIECIĘCA MATEMATYKA EDYTY GRUSZCZYK – KOLCZYŃSKIEJ

Celem edukacji matematycznej w przedszkolu jest wspomaganie rozwoju umysłowego, pozwalającego m.in. na orientację w przestrzeni i czasie, rozumienie pojęcia liczby, umiejętności liczenia, dodawanie, odejmowanie, mierzenie, klasyfikowanie. „Matematyka jest królową nauk”, dlatego jej zrozumienie jest wielką umiejętnością, zaś stosowanie wielkim osiągnięciem, które prowadzi do rozwoju w każdej dziedzinie życia. W wieku przedszkolnym dziecko rozwija się najintensywniej, chłonie wiedzę, nabywa nowe umiejętności, rozwija swoje zainteresowania oraz uzdolnienia. Tym czynnościom towarzyszą pewne procesy myślowe, w wyniku których w umyśle dziecka powstają tzw. „pojęcia”, dzięki nim dziecko poznaje otaczający świat. Każde dziecko ma swój rytm i tempo nauki, jednym „idzie ona bardzo szybko, innym przysparza wielu trudności”. W przedszkolu mamy do czynienia z dziećmi zdolnymi , jak i tymi, które mają pewne braki w rozwoju, którym nauka idzie wolniej niż rówieśnikom.


Ważne by w procesie nabywania wiedzy rozwijać u wszystkich umiejętności matematyczne, a tym zagadnieniem zajęła się już w latach 80. Edyta Gruszczyk-Kolczyńska. Badając zjawisko niepowodzenia w uczeniu się matematyki oraz obserwując dzieci w trakcie zajęć, doszła ona do wniosku, że warto pokusić się o opracowanie programu, którego realizacja pozwoli każdemu dziecku poradzić sobie z zadaniami matematycznymi. W ten sposób powstał program „Dziecięca Matematyka”, zawierający 14 bloków tematycznych, m.in.:

• Orientację przestrzenną
• Rytm i rytmiczną organizację czasu
• Mierzenie ilości płynów
• Klasyfikowanie
• Kształtowanie umiejętności liczenia przedmiotów
• Dodawanie i odejmowanie
• Ustawianie po kolei, numerowanie
• Waga i warzenie
• Rozwiązywanie zadań z treścią itp.

METODA KINEZJOLOGII EDUKACYJNEJ PAULA DENISONA- GIMNASTYKA MÓZGU


Twórcą Metody Kinezjologii Edukacyjnej jest Paul Denison, który uważa iż metoda ta wspomaga proces uczenia się, koryguje dysfunkcje (braki) rozwojowe dzieci oraz młodzieży poprzez ruch. Ćwiczenia zaproponowane przez autora metody poprawiają koncentrację i pozwalają jednocześnie uruchomić obie półkule mózgowe. Dzięki nim można rozciągać mięśnie i niwelować ich napięcie, co pozwala mózgowi wykorzystywać cała energię do przyswajania nowych informacji, czyli uczenia się. Ćwiczenia dr Denisona angażują między innymi obie strony ciała, skoordynowane ruchy gałek ocznych, rąk i nóg, co równomiernie uaktywnia obie półkule.

Cele:

• aktywizowanie mechanizmów naturalnego rozwoju
• wykorzystanie naturalnych możliwości uczenia się
• integracja obu półkul mózgowych
• rozwój ruchowy, emocjonalny, intelektualny

Metoda Kinezjologii Edukacyjnej skierowana jest do Dzieci:

• z deficytami uwagi
• ze specyficznymi trudnościami w nauce (niepełnosprawość umysłowa, autyzm itp.)
• z mózgowym porażeniem dziecięcym
• z zaburzeniami sfery motywacyjnej

Młodzieży i dorosłych:

• z trudnościami w podejmowaniu decyzji oraz określaniu celów życiowych

Ćwiczenia będące w programie gimnastyki mózgu dzielą się na:

• ćwiczenia przekraczajace środkową linię ciała
• ćwiczenia rozciągajace mięśnie
• zwiększajace energię
• zwiększajace motywację

METODA NAUKI CZYTANIA IRENY MAJCHRZAK

„Czytanie jest wspaniałym ćwiczeniem niezależności umysłu w każdym wieku” I. Majchrzak

Irena Majchrzak z wykształcenia jest socjologiem. Pracę z dziećmi rozpoczęła w roku szkolnym 1984/85. Neguje konieczność kształtowania u dzieci w wieku przedszkolnym świadomości fonologicznej, aby nie wytworzyć u dzieci przekonania, iż każdej głosce odpowiada tylko jeden znak. Rozumienie słowa powinno wyprzedzać umiejętność jego odczytania, „bo to nie litery się czyta, tylko sens”. W metodzie tej brak jest analizy i syntezy słuchowej, czytanie globalne występuje natomiast w bardzo ograniczonym zakresie. Umiejętność głoskowania powinna być wynikiem czytania, a nie jego warunkiem. Odimienna metoda nauki pisania Ireny Majchrzak charakteryzuje się porządkiem równoczesności, porządek synchroniczny zastępuje chronologiczny. Imię dziecka otwiera wrota do świata pisma. Pismo jest tu systemem znaków, dzięki którym zastępujemy język mówiony zapisem. Autorka uważa, że dziecko uczy się liter poprzez obserwację, proponuje ćwiczenia wizualne zwane „ścianą pełną liter”. Według autorki, w sali powinno znajdować się miejsce do wyeksponowania na białej ścianie czarnych liter. Znane są również ćwiczenia takie jak: „Targ liter”- kojarzenie dźwięku (głoski) z zapisem graficznym (literą). Każde dziecko ma w posiadaniu kopertę z literami składającymi się na swoje imię, dziecko początkowo śledzi napis na kopercie, a potem układa imię z pamięci. Kolejnym etapem ćwiczenia jest ułożenie ze swoich liter różnych słów. Zdobywanie kolejnych liter alfabetu odbywa się drogą wymiany. „Gra w sylaby”- proste ćwiczenia polegające na składaniu kart z sylabami, kto utworzy najwięcej wyrazów ten wygrywa. Nazywanie świata”- tu oczywiście światem jest sala przedszkolna lub dom i wszystko, co się w nim znajduje. Całe ćwiczenie polega na dopasowaniu nazw do rzeczy znajdujących się w pomieszczeniu. Uważa się, że powyższa metoda jest jak najbardziej naturalna, co sprzyja jej efektywności.

„EDUKACJA PRZEZ RUCH” DOROTA DZIAMSKA

Życia nie da się wyrazić przez stan, lecz przez ruch: jedyne, niewątpliwe zwycięstwo ziarna, w którym drzemie ukryta siła. Antoine de Saint-Exupéry „Edukacja przez ruch”- to system form i metod kształcenia oraz terapii, który wykorzystuje naturalny, spontaniczny ruch organizmu. Człowiek rusza się, a więc przez ruch uaktywnia zmysły, dzięki którym poznaje otaczający go świat.( Dorota Dziamska „Edukacja przez ruch, Kropki, kreski…” WSiP 2005) Metoda D. Dziamskiej polega na wykorzystaniu spontanicznej aktywności i radości dzieci na zajęciach. Jest to integracja ciała ze zmysłem w rytm dobranej przez dorosłą osobę muzyki. W trakcie pracy synchronizujemy pracę mózgu, wspomagamy koncentrację oraz polisensoryczne poznawanie, rozwijamy się emocjonalnie, społecznie i poznawczo. Każde takie zajęcia zawierają: a) Ćwiczenia mające charakter graficzny lub manipulacyjny; rytmicznie wykonywane przy optymalnym ruchu ciała. b) Swobodne wykorzystanie różnych technik plastycznych. c) Zestawienie indywidualnych kart pracy w prezentację grupową, przeprowadzenie rozmów na ich temat. d) Wykorzystywanie powstałych kart pracy przy analizie. Poprzez pracę tą metodą dziecko zyskuje: – sprawność grafomotoryczną – umiejętność współpracy grupowej – możliwość odreagowania stresów spowodowanych niepowodzeniami- większą wiarę we własne siły – umiejętność wypowiadania się, wzbogacanie słownika.

METODA RUCHU ROZWIJAJĄCEGO
WERONIKI SHERBORNE

„Życia nie da się wyrazić przez stan, lecz przez ruch: jedyne, niewątpliwe zwycięstwo ziarna, w którym drzemie ukryta siła”. Antoine de Saint-Exupéry

Weronika Sherborne w latach 60 opracowała metodę pod nazwą „Ruch Rozwijający”. Korzeni metody należy szukać u R. Labana – twórcy gimnastyki ekspresyjnej, a także w doświadczeniach samej autorki. Stosowanie tej metody przynosi duże korzyści dla dzieci. wspomaga rozwój, wyrównuje również opóźnienia w sferze emocjonalnej i społecznej. Zdaniem autorki „wszystkie dzieci mają dwie podstawowe potrzeby:

• pragną czuć się dobrze we własnym ciele (jak w domu), czyli umieć w pełni nad nim zapanować,
• po drugie odczuwają potrzebę nawiązywania kontaktów z innymi.

Zaspokojenie tych potrzeb – dobry kontakt z samym sobą i z innymi ludźmi- jest możliwy dzięki dobremu nauczaniu ruchu. Cechą charakterystyczną metody jest rozwijanie przez ruch:

• świadomości własnego ciała i usprawniania ruchowego,
• świadomości przestrzeni i działania w niej oraz dzielenia przestrzeni z innymi ludźmi i nawiązywania z nimi kontaktu.

W metodzie tej wyróżnia się cztery główne grupy ćwiczeń:

• ćwiczenia prowadzące do poznania własnego ciała,
• ćwiczenia pomagające zdobyć pewność siebie,
• ćwiczenia ułatwiające nawiązanie kontaktu i współpracy z partnerami grupy,
• ćwiczenia twórcze.

Ze względu na typ ruchu związki międzyludzkie klasyfikuje się jako: ruch „z”, ruch „przeciwko” i „razem”. Ruch „z” to takie ćwiczenia ruchowe, w których jeden partner jest bierny, drugi zaś aktywny i opiekuńczy względem niego. Udział w nich wymaga wzajemnego zaufania, zrozumienia, współpracy i równego wkładu wysiłku fizycznego. Idealnie do metody Weroniki Sherborne pasuje stara prawda o terapii „to co najbardziej może pomóc drugiemu człowiekowi jest w nas”.

TWÓRCZA METODA ORFFA

„Muzyka uspokaja umysł, ułatwia wzlot myśli, a gdy trzeba pobudza do walki.”

Agrippa von Nettesheim Karol Orff (niemiecki kompozytor, pedagog i dyrygent) wyszedł z założenia, iż kulturę fizyczną dziecka należy rozwijać w ścisłej korelacji z kulturą rytmiczno- muzyczną oraz z kulturą słowa. Dlatego nawiązuje on do tradycyjnych form zabaw, ćwiczeń, tańców, muzyki, porzekadeł, legend, baśni i poezji. Głównym celem i zadaniem jest wyzwolenie u dzieci tendencji do samo ekspresji i rozwijania inwencji twórczej. Powiązanie muzyki z ruchem stanowi bardzo charakterystyczny rys metody. Szeroko rozbudowany repertuar ćwiczeń i zabaw daje dzieciom możliwość rozwijania inwencji. W zależności od wyboru ćwiczeń dominuje w nich jeden z wymienionych elementów, natomiast inne spełniają rolę podrzędną.

Przedstawiciel metody proponuje następujące formy ruchu:

• gimnastyka oparta na ruchu naturalnym, bez komenderowania;
• ćwiczenia „sensoryczne” z zamkniętymi oczami, wyostrzające zmysły i rozwijające wyobraźnię, zabawy rozwijające szybki refleks;
• ćwiczenia muzyczno – ruchowe z wykorzystaniem instrumentów perkusyjnych, a także muzyki z taśm;
• tańce regionalne, towarzyskie, inscenizacja pieśni, bajek, poezji;
• pantomima o szerokiej tematyce i środkach wyrazu z użyciem przyborów lub bez przyborów;
• żywe słowo: układanki, wyliczanki, zagadki, wierszyki, echo, naśladowanie odgłosów zwierząt – wszystko to połączone z gestami, ruchem.

METODA DOBREGO STARTU M. BOGDANOWICZ

Głównym założeniem MDS jest wspomaganie rozwoju psychomotorycznego dziecka poprzez odpowiednio zorganizowaną zabawę i aktywne wielozmysłowe uczenie symboli graficznych: łatwych wzorów, wzorów literopodobnych, liter i znaków matematycznych. Realizacja tego założenia odbywa się poprzez rozwijanie funkcji, które biorą udział w uczeniu się czytania i pisania (poznawczych: wzrokowo-przestrzennych, słuchowo-językowych i ruchowych) oraz ich współdziałania (integracji percepcyjno-motorycznej). Inne cele to kształtowanie lateralizacji, świadomości schematu ciała (jego części oraz lewej i prawej strony) i przestrzeni. MDS reprezentuje zatem polisensoryczne, aktywne podejście do pracy z dziećmi. Występują w niej trzy elementy:

• elementmotoryczny to ćwiczenia ruchowe, ruchowo-słuchowe, a także ruchowo-słuchowo-wzrokowe czyli ruchy zharmonizowane z rytmem piosenki, wykonywane podczas reprodukowania znaków graficznych;
• elementsłuchowy to piosenki, wierszyki, zdania, wyrazy;
• elementwzrokowy to znaki graficzne (łatwe wzory, wzory literopodobne, litery i znaki matematyczne).

Zastosowanie Metody Dobrego Startu

MDS przeznaczona jest dla dzieci od 2 do 10 lat. Ma zastosowanie w profilaktyce niepowodzeń szkolnych, diagnozowaniu ich przyczyn, korekcji zaburzeń i w edukacji. Metoda służy przygotowaniu dzieci w wieku przedszkolnym do nauki czytania i pisania. Służy także uczeniu liter i cyfr w pierwszej klasie. Dotyczy to zarówno dzieci o prawidłowym rozwoju, jak i dzieci z różnymi rodzajami niepełnosprawności.

W okresie 40 lat rozwoju Metody Dobrego Startu powstały trzy jej warianty:

• Łatwe wzory i piosenki lub wierszyki
  • Służą one do wspomagania rozwoju, profilaktyki niepowodzeń szkolnych i edukacji. Są przeznaczone dla:
    • dzieci najmłodszych (od 2 roku życia), rozwijających się prawidłowo,
    • dzieci starszych, których rozwój przebiega z opóźnieniem lub nieharmonijnie.
• Wzory literopodobne i piosenki lub wierszyki
  • Służą do wspomagania rozwoju, profilaktyki niepowodzeń szkolnych i edukacji. Są przeznaczone dla:
    • starszych przedszkolaków przygotowujących się do nauki czytania i pisania,
    • dzieci z ryzykiem dysleksji lub mało sprawnych ruchowo (z dyspraksją),
    • starszych dzieci, których rozwój jest opóźniony.
• Litery, znaki matematyczne i piosenki lub wierszyki
  • Służą do uczenia liter, znaków matematycznych oraz do terapii w przypadku niepowodzeń szkolnych. Przeznaczone są dla:
    • uczniów klasy pierwszej,
    • uczniów z trudnościami w nauce czytania i pisania (w tym uczniów z ryzykiem dysleksji),

Struktura zajęć Metody Dobrego Startu Zajęcia prowadzone Metodą Dobrego Startu mają stałą strukturę. Wyróżnia się:

• zajęcia wprowadzające,
• zajęcia właściwe (ćwiczenia ruchowe, ruchowo-słuchowe i ruchowo-słuchowo-wzrokowe),
• zajęcia końcowe.

METODA RUDOLFA LABANA

Metoda R . Labana – metoda gimnastyki ekspresyjnej ( twórczej ) została spopularyzowana w Polsce przez W . Gniewkowskiego .
Metoda ta nie narzucanauczycielowi schematu zajęć . Obowiązują jedynie trzy zasady konstrukcji zajęć:
·zasada wszechstronności ;
·zasada naprzemienności wysiłku i rozluźniania ;
·zasada stopniowania trudności .
Jednakże dzieciom należy wyjaśnić „ co „ mają robić . „ Jak „ robićbędzie zależało od ich pomysłowości , fantazji , doświadczeń ruchowych .
Labanowska metoda gimnastyki twórczej przyjmuje i posługuje się różnymi formami ruchu . Są to :

• opowieść ruchowa ;
• ćwiczenia muzyczno ruchowe ;
• taniec
• improwizacja ruchowa ;i
• inscenizacja ;
• mimika ;
• pantomima

Stosując w zajęciach ruchowych metodę Labana należy pamiętać o jej podstawowych założeniach . Opiera się ona na 16 tematach , z których każdy uwzględnia inny charakter ruchu . Wszystkie tematy zostały podzielone na dwie grupy , którym odpowiadają dwa stopnie zaawansowania :

stopień podstawowy / dla niezaawansowanych /, obejmujący tematy I – VIII stopień wyższy / dla zaawansowanych / , obejmujący tematy IX – XVI .

Tematy stosowane na zajęciach w przedszkolu dotyczą pięciu tematów będących podstawą metody :

• wyczucie / świadomość / własnego ciała ;
• wyczucie / świadomość / ciężaru , siły i czasu ;
• wyczucie / świadomość / przestrzeni ;
• rozwijanie wyczucia płynności ruchu i ciężaru ciała oraz przestrzeni i czasu ;
• kształtowanie umiejętności współdziałania z partnerem i grupą .

Omawiana metoda , która odpowiada nowoczesnym hasłom nauczania wychowującego , rozwijania zdolności twórczych , odkrywczych w pracy z dziećmi w przedszkolu może ujawniać się w trojaki sposób :

• sporadycznie w formie krótkich wstawek uatrakcyjniających zajęcia ;
• przez prowadzenie większych fragmentów zajęć ;
• przez prowadzenie całych jednostek metodycznych omawianą metodą

Przy wykorzystaniu metody Labana niezbędne są pomoce dydaktyczne . Głównie stosuje się typowe przybory :

• szarfy w czterech kolorach / niebieskim , żółtym , czerwonym i zielonym / ;
• woreczki z materiału w w/wkolorach ;
• krążki ze sklejki lub tworzywa w czterech kolorach ;
• kolorowe obręcze różnych rozmiarów ;
• skakanki ;
• piłeczki – małe gumowe ;
• duże piłki ;
• laski .

Nietypowe przybory to :

• gazety ;
• pudełka tekturowe ,
• butelki plastikowe ;
• szpulki po niciach .

METODA AKTYWNEGO SŁUCHANIA BATII STRAUSS

Batii Strauss pochodzi z Izraela, i od zawsze pragnęła przybliżyć dzieciom muzykę klasyczną. Po wielu latach poszukiwań, znalazła na to skuteczny sposób i stworzyła metodę aktywnego słuchania muzyki. Polega ona na tym, iż dzieci słuchają utworu i wykonują proste ruchy rytmiczne siedząc albo ruchy taneczne wg wskazówek nauczyciela. W przypadku dzieci młodszych, są to proste ruchy, ilustrujące krótkie opowiadanie związane z każdym utworem muzycznym.

Metoda Batii Strauss daje dzieciom okazję uczestniczenia w utworze muzycznym, przeniknięcia do jego struktury, a w konsekwencji radosny i rozumny odbiór dzieła. Pozwala ona również dzieciom na swobodną zamianę ról, jakie mogą pełnić dzieci w danym utworze muzycznym, raz występując jako wykonawcy, a za chwilę wcielając się w dyrygenta. Dzięki tej metodzie kształcą również swoją wyobraźnie słuchową. A utwór, mimo wielokrotnego słuchania nie traci na atrakcyjności.

Słuchanie muzyki metodą Batii Strauss integruje różne formy aktywności: słuchanie, granie, tańczenie i śpiewanie z elementami pantomimy, dramy i różnych form plastycznych. Pozwala w sposób niewerbalny odkryć różne aspekty dzieła muzycznego: jego formę, tempo i rytm oraz dynamikę i barwę, oraz w stosunkowo krótkim czasie osiągnąć cel zamierzony przez nauczyciela.

Autorka podaje następujące etapy pracy z utworem:

• Fabularyzowanie muzyki połączone z prostymi ruchami rytmicznymi.
• Realizacja w tańcu.
• Gra na instrumentach.
• Połączenie tańca z instrumentacją.
• Mówienie o muzyce.

Metoda Batii Strauss poza walorami edukacji twórczej ma wielkie znaczeniew naturalnym kształceniu zrozumienia zasad współdziałania dla osiągnięcia wspólnego celu, przestrzegania ustalonych reguł, ról i koncentracji.

PEDAGOGIKA ZABAWY KLANZA

Metoda pracy z grupą, opisana po latach doświadczeń przez założycielkę Stowarzyszenia PSPiA, dr Zofię Zaorską. Jej celem było sprzyjanie rozwojowi osoby, grupy, społeczności, w atmosferze wzajemnej, życzliwej współpracy, ujawniającej siłę grupy, jej wielorakie możliwości.

Źródłem inspiracji do powstania metody KLANZA była pedagogika zabawy. Pedagogika zabawy wybiera z repertuaru zabaw tradycyjnych te, które spełniają określone zasady:

• Zapewniają dobrowolność uczestnictwa,
• Uwzględniają wszystkie poziomy komunikowania,
• Uznają pozytywne przeżycia jako wartość i unikają rywalizacji,
• Posługują się różnorodnymi środkami wyrazu,
• Integrują duże grupy uczestników,
• Umożliwiają samoocenę,

Pedagogika zabawy wykorzystuje urozmaicony zestaw propozycji, które mogą ożywić tradycyjne nauczanie:

• Zabawy ułatwiające wejście w grupę, poznanie nowego otoczenia, poznanie imion,
• Zabawy rozluźniające, odprężające, wykorzystujące ruch, taniec, gest, likwidujące napięcie mięśni, i napięcie psychiczne,
• Zabawy ułatwiające wprowadzenie tematu, pozwalające poznać odczucia, doświadczenia i potrzeby uczestnika,
• Drama,
• Zabawy umożliwiające samoocenę, poznanie własnych spontanicznych zachowań,
• Zabawy integrujące dużą grupę, umożliwiające wszystkim wspólną, aktywną zabawę

Zastosowanie pedagogiki zabawy w przedszkolu kształtuję w dzieciach poczucie odpowiedzialności nie tylko za siebie, ale także za grupę, do której uczęszcza. Kształtuje odpowiednie nawyki, przydatne w codziennej pracy z dzieckiem ( np. wspólne sprzątanie po skończonej zabawie). Tworzy warunki do twórczej działalności dziecka i budzi szacunek do autora, jak również do stworzonego dzieła. Zakłada także dobrą współpracę z rodzicami – organizacja uroczystości przedszkolnych, w których rodzice nie są tylko biernymi widzami, lecz angażują się razem z dziećmi we wspólną zabawę, co sprzyja integracji dzieci, rodziców i nauczycieli.

Pedagogika zabawy jako nurt w edukacji i wychowaniu jest skuteczną metoda we wszechstronnym rozwoju osobowości dziecka.

Ćwiczenia rytmiczne
Polegają one na ćwiczeniach ciała, które są wykonywane na „różne polecenia” muzyczne, oraz przeżywaniu a następnie wyrażaniu ruchem i gestem ciała, treści emocjonalnych zawartych w muzyce.

Ćwiczenia rytmiczne stwarzają możliwość odczuwania muzyki ciałem, sercem, myślą, stopniowo uczą umiejętności wypowiadania się, otwierania własnej osobowości dla świata, dla otoczenia. Aktywizują one ciało i psychikę dziecka, przyzwyczajają je do bacznej postawy w oczekiwaniu na polecenie muzyczne, następnie również na silne bodźce, do gotowości reakcji.

Ćwiczenia te tworzą nowe odruchy i rozwijają sprawność aparatu mięśniowo – ruchowego, to zaś ważne jest dla każdego człowieka, a przede wszystkim dla dzieci w okresie rozwoju. Mają one również wielki wpływ na opanowanie nieśmiałości i nerwowości dzieci, są doskonałą formą pobudzania aktywności, wiary we własne siły, pełnią rolę relaksu i terapii.

Ćwiczenia rytmiczne wpływają niezawodnie na rozwój pewnych zdolności intelektualnych: ćwiczą i rozwijają umiejętność koncentracji i równoczesnej obserwacji kilku zjawisk, kształcą szybką reakcję intelektualną, przyczyniają się do rozwoju spostrzegawczości, umiejętności porównywania i analizy, pamięci, wreszcie rozwoju wyobraźni i twórczej gotowości.

TECHNIKI PARATEATRALNE
Drama
Drama jest metodą nauczania – uczenia się, ponieważ wyróżniają ją charakterystyczne, specyficzne czynności nauczyciela i ucznia. Czynności nauczyciela polegają na przekazywaniu dzieciom poleceń i prośba, aby rozwiązali konkretny problem wchodząc w role i rozwiązując go w sytuacji fikcyjnej. Dzieci najczęściej w małych grupach przygotowują się do realizacji zadania, a następnie przedstawiają je w formie improwizacji.

Dzieci biorące udział w dramie pogłębiają swoje przeżyciai realizują się twórczo, uczą się analizować różne reakcje: pozytywne, negatywne, a jednocześnie dokonują korekty zachowań.

W pracy z dziećmi młodszymi, stosowane techniki dramowe dające dobre efekty pracy to gry dramowe, rzeźby, oraz fotografie. Polecenia nauczyciela powinny być tutaj proste a problem do rozwiązania bliski i znany dzieciom, poczynając od tego, co jest bliższe dzieciom, przechodząc stopniowo do tego, co dalsze, nowe i nieznane.

Zastosowanie dramy jako metody pracy z dziećmi umożliwia:

• rozwijanie w dziecku wiary w siebie,
• kształcenie pełnej osobowości, pobudzanie harmonijnego rozwoju,
• rozszerzanie zakresu aktywności dziecka,
• wykorzystywanie w codziennej praktyce wychowawczej elementów sztuki w różnych jej przejawach (muzyka, teatr, plastyka),
• rozwijanie wrażliwości, wyobraźni i doświadczeń,
• stwarzanie takich sytuacji, w których dziecko uczy się dokonywać samodzielnych wyborów i podejmować decyzje,
• kształtowanie postawy otwartej i kreatywnej,
• nacisk na indywidualny rozwój dziecka,
• rozwijanie i wzbogacanie słownictwa.

W grupie pracującej metodą dramy dzieci uczą się przede wszystkim współpracy, bycia ze sobą, wzajemnej akceptacji, znika wstydliwość, a w jej miejsce pojawia się otwartość, szczerość, pewność siebie, umiejętność dzielenia się i pomagania sobie.

Technika zmiany ról
Technika ta polega na tym, że rola, jaką ma odegrać dziecko powinna mu umożliwić zdobywanie nowych doświadczeń.

To dzięki technice zmiany ról dziecku z objawami lęku w interakcjach społecznych, nieśmiałemu organizujemy zabawę, w której ono gra rolę nauczyciela, a nauczyciel przyjmuje na siebie rolę dziecka.

Zawsze jednak rozpoczynamy od stworzenia takiej sytuacji zabawowej, w której tkwią warunki sprzyjające wyzwalaniu u dziecka niezależnego zachowania się w różnych miejscach i różnych sytuacjach.

Pantomima

Połączenie ruchu, gestu, mimiki – właściwie każdą sytuację można wyrazić ruchem, dlatego pantomima jest bardzo przydatną metodą już w pracy z dziećmi młodszymi. Pozwala ona na ujawnianie swoich uczuć, oraz emocji.
Pantomima stwarza wspaniałe sytuacje, w których wyobraźnia uaktywnia się jednocześnie u osoby prezentującej pantomimę w różnych sytuacjach, jak również u jej odbiorcy.

Teatrzyk kukiełkowy, pacynkowy

Teatrzyk kukiełkowy, czy pacynkowy to taki teatrzyk, w którym dzieci samodzielnie wykonują kukiełki oraz pacynki stosowane później w różnych sytuacjach. Dzieci stają się wtedy reżyserami, scenografami, scenarzystami.
Często sytuacje teatralne dają nam okazję do rozmów z dziećmi na temat uczuć, emocji, oraz motywów działania.
Wszelkiego rodzaju teatrzyki, w których wykorzystuje się zarówno kukiełki jak i pacynki, wyzwalają aktywność twórczą, często przełamują barierę lęku, oraz nieśmiałości u wielu dzieci.